ABD’nin 45’inci Lideri ve 2024 seçimleri Cumhuriyetçi Parti aday adayı Donald Trump, ön seçimlerin birinci ayağı olan Iowa ön seçimlerinde rakiplerine tarihi fark atarak yüzde 51 oyla yarışın galibi oldu.
En yakın rakibi olan Florida Valisi Ron DeSantis oyların yüzde 21’ini alırken ortadaki 30 puanlık fark, Cumhuriyetçi Parti Iowa ön seçimleri tarihinin en büyük farkı olarak kayıtlara geçti. ABD’nin eski Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Nikki Haley yüzde 19’da kaldı. Yüzde 7’de kalan Vivek Ramaswamy ise başkanlık yarışını bıraktığını ve bundan sonra Trump’ı destekleyeceğini açıkladı.
UKRAYNA VE İSRAİL
Zafer konuşmasında “asıl büyük gece, Kasım ayında ülkemizi geri aldığımızda olacak” diyen Trump, dış siyaset amaçlarından bahsetti. “Ukrayna’daki durum çok fecî, İsrail’deki durum çok fecî. Bunları çok süratli bir biçimde çözeceğiz,” diyen Trump, Çin konusuna da değindi: “Çin’in yapmak istediklerini yapmasına müsaade vermeyeceğiz. Lider Xi ile çok âlâ anlaşıyorum. Kendisi çok güçlü bir önder. Meseleleri çözeceğiz.”
İSTİLA ALTINDAYIZ
Trump, 2016 yılındaki başkanlık serüveni sırasında en çok değindiği bahis olan mülteciler sıkıntısını de zafer konuşmasının değerli bir modülü yaptı. “Milyonlarca, milyonlarca insan ülkemize akın ediyor. Bunun neden âlâ bir şey olduğunu düşündüklerini anlayamıyorum. Bu çok makûs bir şey. Sayıca New York eyaletinden daha fazla olan bir küme insan. Ülke olarak sürdürülebilir değil. Bu dehşetli bir şey” diyen Trump, başkanlık periyodunda devreye soktuğu Müslüman ülkelere yönelik seyahat yasağından bahsetti.
BIDEN LEGAL DEĞİL
Gecenin en değişik olaylarından biri, CNN’in ön seçimlere gelen Cumhuriyetçi seçmenlerle yaptığı anket oldu. “Biden’ın seçimleri 2020’de yasal biçimde kazandığına inanıyor musunuz” sorusuna muhafazakâr seçmenlerinin yüzde 66’sı “Hayır” dedi. Dört farklı iddianame ile başı sıkıntıda olan ve 717 yıl mahpus cezasıyla yargılanan Trump’a seçmenin dayanağı tam. “Trump bir hatadan karar giyse bile başkanlığa uygun mu” sorusuna seçmenin yüzde 65’i “Evet” karşılığını verdi.
BAŞKANLIK SEÇİMİNE KATILABİLECEK Mİ
Colorado ve Maine eyaletlerinden çıkan “Trump, devlete karşı başkaldırıya karıştığı için eyaletimizde lider adayı olamaz” kararlarından sonra eski liderin aday olup olamayacağı konusu, en az ön seçimler kadar tartışılıyor.
Kararlar, ABD Anayasası’ndaki 14’üncü değişiklik hususunun 3’üncü kısmında bulunan hususa dayandırıldı. Bu kısımda ABD’ye karşı başkaldırma ya da ayaklanmaya katılan birinin, ABD’de ya da rastgele bir eyalette sivil ya da askeri hiçbir misyon alamayacağı kararı bulunuyor.
Trump, kararı ABD Anayasa Mahkemesi’ne taşırken mahkeme, mevzuyu ele alacağını duyurdu. 9 kişilik mahkemede yargıçlardan 6’sı muhafazakâr, üçü ise liberal. Şayet mahkeme Trump’ı haklı bulursa, eski liderin oy pusulasında bulunması önündeki pürüz kalkmış olacak. Mahkemenin eyaletleri haklı bulması durumunda ise bu cins kararları almayı bekleyen bir dizi eyalet de bulunması sebebiyle Trump’ın lider adaylığı büyük ölçüde engellenmiş olacak.
