İstanbul Beşiktaş’ta devrin ünlü otellerinden birinde büyük bir tanıtım yapıldı. Sene 1994’tü. ‘Türkiye’nin birinci robotu üretildi’ denildi. Robotun ismi Altınay HSR-4 konulmuştu. Projenin gerisindeki isim İstanbul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) mezun ettiği Türkiye’nin birinci dört uzay mühendisinden biri olan Hakan Altınay’dı. Altınay’a bu vazifesi yaklaşık iki yıl evvel devrin Maliye Bakanı Adnan Kahveci vermişti. Altınay, “Sayın Kahveci’nin Ankara’daki makamında birçok sefer görüştük. Son görüşmemizde bana ‘Üniversiteniz İTÜ’de KOSGEB tarafından ülkemizin birinci Teknoloji Geliştirme Merkezi İTÜ-TEKMER kuruluyor. Sizin üzere fikri olup parası olmayan araştırmacılar orada desteklenecek. Buraya bir proje sunmanızı istiyorum’ dedi. Bunun için bir şirket kurmak mecburi idi, bu yüzden 1991’de Altınay Robotik Otomasyon şirketini kurdum. 100 metrekarelik alanda endüstriyel robot teknolojisini kalıcı olarak geliştirmek ve endüstrinin muhtaçlığına yönelik milletlerarası standartlarda bir robot yapmak üzere çalışmalara başladık” diye anlattı bu süreci.
‘NATO’DA EZBER BOZDUK’
İlk robotun üzerinden 30 yıl geçti. Altınay Savunma Teknolojileri (AST) İdare Konseyi Lideri Altınay, geçtiğimiz günlerde teknoloji üretiminde nereden nereye geldiklerini anlatmak üzere gazetecilerle bir ortaya geldi. “O robotun başarısı hem bizim hem de Türkiye’deki teknoparkların önünü açtı” dedi.
Verdiği bilgilere nazaran, AST bugün yalnızca TSK’ya değil NATO dahil yurtdışında pek çok ülkeye savunma sanayi teknolojileri satıyor. Şirket için ikinci eşik 2006’da NATO kapsamındaki bir projenin ve MAAT (Mühimmat Ayırma ve Ayıklama Tesisi) projesinin tahlil ortağını almak olmuş. Altınay şöyle anlattı: “TSK’nın elinde bir biçimde ömrünü tamamlamış mühimmatların sökülmesini, ayırma ve ayrıştırmasını sağlayan bir projeydi. Roketsan’ın liderliği altında birinci defa bu mühimmatları insansız olarak sökecek proje hazırladık. Dünyada o periyotta bu nitelikte bir tesis yoktu. NATO ‘nasıl olacak’ dedi, yaptık. Sonra NATO’da belgelendi.”
Altınay, denizaltını da dahil edecekleri geniş bir kapsama alanı için üretim yaptıklarını söylerken, iki değerli iştirakten bahsetti. Bunlardan biri DASAL Havacılık Teknolojileri. Bu şirkete 2020’de ortak oldu. DASAL döner kanatlı hava platformları üretiyor. Dikey iniş kalkış yapabilen, döner kanatlı insansız hava araçları geliştiriyor.
MİLGEM’E KUŞ KAPANI
Diğer şirket ise TAAC. Altınay’ın verdiği bilgilere nazaran, bu şirket de kara, hava ve deniz platformlarına yönelik kritik alt sistemler geliştiriyor: “Milgem 5 Gemisi’nin üzerindeki helikopter yakalama ve transfer sistemini biz entegre ettik. Bu sistem Kanada’dan alınıyordu. Lakin Karabağ Savaşı’ndan ötürü Kanada’dan ambargo yemiştik. Biz sistemi yerlileştirip, nitelikli ederek gemiye entegre ettik. Kabul faaliyetini tamamladık. Sisteme de Kuş Kapanı ismini verdik. Kuş Kapanı, her türlü hava kuralında helikopterin gemiye inebilmesi ve kalkış yapabilmesini sağlıyor.”
HEDEF 100-500 MİLYON DOLAR BANDI
Peki AST’nin amacında ne var? Altınay şöyle dedi: “Savunma sanayisini bir üçgen olarak görebiliriz. Üçgenin orta kısmındaki bantta 100-500 milyon proje bütçeli şirketler var ve olacaklar diyebiliriz. Üretim yeteneğine sahip olan şirketler bunlar. Biz de bu bölgeye adayız.”
YAKINDA GÜNDELİK İŞLER İÇİN ROBOT ALACAĞIZ
Hakan Altınay’ın verdiği bilgilere nazaran, 1994’te dünyada 40 bin adet robot satılmıştı. Bugün yalnızca Türkiye, yılda 4 bin adet robot ithal ediyor. Bunlar daha çok endüstriyel robotlar ve dünyada stok 10 milyonun üzerinde. Altınay, “Bugün robot dünyası sanayi, hizmet ve savunma olmak üzere üç alanda sınıflandırılıyor. Her yıl milyonların üzerinde yeni hizmet robotu kullanımı geleceğine hakikat gidiyoruz. Yakın bir gelecekte 8-10 çamaşır makinesi fiyatına, insanımsı robotları satın alabildiğimiz bir dünyayla karşı karşıya kalacağız. Bu robotları gündelik işlerimizde görevlendireceğiz. Örneğin; eczaneden bana bu ilacı al gel diyeceksiniz ve size alıp getirecek” dedi.
‘HALKA ARZ İÇİN BAŞVURDUK’
Üretimini Gebze Şekerpınar’da yapan AST, yakın vakitte halka açılmayı planlıyor. Müracaatlarını yaptıklarını, değerlendirmeleri beklediklerini söyleyen Hakan Altınay, şöyle konuştu: “2000 yılların başlarına kadar yurtdışına gidip döndüğümde her vakit üzülürek döner; neden biz büyük projeleri ulusal amaçlarımız olarak yapamıyoruz diye düşünürdüm. ABD teknolojisinin geleceğe yönelik ipuçlarını veren kişi Elon Musk. Amerika’da stratejik açıdan seçilmiş kişi. Türkiye’de de Elon Musk’lar var. Ben insan yetiştirmek için yola çıktım. 30 yıldır gerçek bir teknoloji üreticisiyiz. Biz aslında halka arza gitmiyoruz; milletimizle paylaşmaya gidiyoruz.”
