Afganistan’da idareye geldiği 2021 yılından bu yana bayan haklarına yönelik pek çok ihlalde bulunan Taliban hükümetinin, mesken içi şiddet ve istismardan kaçan bayanları müdafaa mazeretiyle mahpusa attığı ortaya çıktı. Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım Misyonu’nun (UNAMA) hazırladığı son rapora nazaran, devlet dayanaklı bayan sığınma meskenlerinin bulunmadığı ülkede güvenlik kaygısı taşıdığını belirten bayan ve genç kızlar, Taliban yetkilileri tarafından cezaevlerine atılıyor.
‘SIĞINMA MESKENLERİ BATILI’
UNAMA, Taliban öncesi devirde de bayana yönelik şiddetin yüksek oranda görüldüğü ülkede, ekonomik ve insani krizin tırmanmasıyla güzelce arttığını belirtti. Rapora nazaran, Taliban hükümetinin iki yıldır süren baskıcı siyasetleri sonucu giderek daha fazla meskene hapsolan bayanların, aile içi şiddete karşı savunmasızlığı arttı.
Ülkedeki 23 bayan sığınma meskeni, Batılı bir konsept olduğu gerekçesiyle Taliban yetkilileri tarafından kapatıldı. Bayanları mesken içi şiddet ve istismardan korumak içinse “ailenin erkek üyelerinden şiddet uygulamama kelamı alma” yolu benimsendi.
ŞİKÂYETTEN KORKUYORLAR
Cezai ve hukuksal şikâyetler ortasında net bir ayrımın yapılmadığı ülkede, bayanlar için tesirli yasal muhafaza bulunmadığı üzere tazminat yahut dava açma üzere seçenekler de mevcut değil. Şiddet yahut istismara maruz kalan bayan, “kalacak bir yeri olmadığı ya da canının tehlikede olduğu” durumlarda, hapishaneye gönderiliyor. Ayrıyeten şikâyetlerinin erkek işçi tarafından ele alınması, bayanların resmi bildirimde bulunma hamasetini kırıyor. UNAMA’ya nazaran, bayanlar Taliban hükümetinden ve onların keyfi hareketlerinden daha fazla korktukları için resmi biçimde adalet aramaktan vazgeçiyor. Taliban iktidarında bayanlara çalışma ve eğitim hakkı tanınmıyor, bir erkek yakınları olmadan barınmalarına ve seyahat yapmalarına müsaade verilmiyor. Bayanların park, spor salonu ya da kuaför üzere kamusal alanlara girmesi de yasak.
