Dünyada ‘gıda milliyetçiliği’ kavramının ön plana çıkmaya başladığını belirten Yumaklı, bu kapsamda bir dizi düzenleme yapılacağını ve üretim destekleme sisteminde değişikliğe gidileceğini vurguladı. Bakanlığının Meclis’teki bütçe görüşmelerinde konuşan Yumaklı, şunları söyledi:
GIDA MİLLİYETÇİLİĞİ DÖNEMİ
“Nüfustaki artış, göçler ve başka global gelişmeler besine olan talebi artırıyor. Başka taraftan iklim değişikliği ve doğal afetler ise ziraî üretimi baskılıyor. Bunun yanı sıra yaşadığımız pandemi, politik uyuşmazlıklar, savaşlar ve göçün besine erişimde yaşattığı meseleler, ‘gıda milliyetçiliği’ kavramını ön plana çıkardı, yeni periyot için yeni olağan tarifini zarurî kıldı.
İHRACAT ARTIYOR
2002’de 25.1 milyar olan ziraî hasılamızı, 2022’de yüzde 133 artırarak 58.6 milyar dolara yükselttik. Birebir periyotta ihracatımızı 3.8 milyar dolardan 30 milyar dolara ulaştırdık. Ocak-Eylül 2023 devrinde 18.8 milyar dolarlık ithalata karşılık 22.1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Fındık, kuru üzüm, kuru kayısı, incir, kabuksuz antepfıstığı, ayva, dondurulmuş alabalık, buğday unu ve bulgur ihracatında dünyada birinci sıradayız.
DESTEKLEME SİSTEMİ DEĞİŞECEK
2003-2022 periyodunda çiftçilerimize 2022 yılı fiyatlarıyla toplam 803 milyar liralık takviye verdik. 2023 sonu prestijiyle ödenecek fiyat 63.4 milyar lira olacaktır. Buğdayda randıman kaybı ve fiyat dalgalanmalarına bağlı Gelir Muhafaza Sigortası, 2023-2024 üretim döneminde ülkemiz genelinde uygulanacak. Yeni periyot vizyonumuza uygun olacak formda destekleme sisteminde yapılacak ıslahat niteliğinde değişiklikler en kısa müddette tamamlanacak. Mülkiyet ve mirasçılık sıkıntıları sebebiyle takviyelerden faydalanamayan üreticilerimiz de bundan sonra ziraî takviyelerden istifade edecek. Yeni siyasetimizin vazgeçilmez bir sacayağı olarak TÜİK ile imzaladığımız protokol kapsamında, tarım sayımı 2026 yılı sonuna kadar tamamlanacak.
Yumurta tavukçuluğunda dört damızlık sınır geliştirdik. Geliştirdiğimiz yerli yumurtacı damızlıklarla gereksinimimizin yüzde 17’sini karşılıyoruz. Et tavukçuluğunda da çizgi geliştiren dört ülkeden biriyiz. Enstitülerimize bağlı gen bankalarımızda, 318 bin genetik malzemesi koruyoruz. Yumurta sürece, yem bitkisi yetiştiriciliği, kanatlı ve yumurtada organik üretim, kırsal alanlarda kamu altyapı yatırımları üzere yeni dalları de destekleyeceğiz.
BİTKİ VE HAYVANLAR KAYIT ALTINDA
Bu yıl beş Tabiat Parkı ve 14 Mahalli Ehemmiyete Haiz Sulak Alanı ‘korunan alan’ ilan ettik. Bugün prestijiyle korunan alan sayımız 659 olup bu alanların büyüklüğü 3.4 milyon hektardır. Eylül ayı prestijiyle 53 milyon kişi korunan alanlarımızı ziyaret etti. Ülkemizin biyoçeşitlilik envanter çalışmaları kapsamında, bilgi tabanımıza 12 bin 141 bitki, 1263 hayvan tipi kaydettik. Afet sonucunda tarım ve orman kesiminde meydana gelen zararın büyüklüğü 24.1 milyar lira seviyesinde. Pancar üretimimiz geçen yıla nazaran yüzde 17 artışla 22.5 milyon ton oldu.”
37 ÇEŞİT CET TOHUMU KORUMADA
-Bugün 97 ülkeye tohum ihracatı yapıldığını belirten Bakan Yumaklı, “Tarla bitkilerinde 953, bahçe bitkilerinde 1027 yerli ve ulusal tohumluk çeşidi geliştirildi. Türkiye’de üretilen sertifikalı tohumluk çeşidinin yüzde 40’ı bu yerli ve ulusal tohumlardan oluşuyor. Cet Tohumu Projesi kapsamında, farklı çeşitlerde 37 lokal çeşidi araştırma enstitüleri ismine tescil ettik ve muhafaza altına aldık” dedi.
