TİCARET Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde tüketici mağduriyetlerinin önüne geçmek üzere elektrikli araç ithalatına yeni kurallar getirmişti. 29 Aralık 2023 prestijiyle geçerli olacak uygulamaya nazaran, AB ve STA ülkeleri dışında kalan Çin, Japonya, Meksika ve G. Afrika üzere ülkelerden gerçekleştirilecek elektrikli araç ithalatında; 7 bölgede 20 servisin şahsen açılması, en az 40 çalışana sahip Türkçe davet merkezi hizmetinin verilmesi, Türkiye’de temsilci bulundurma üzere kaideler aranacaktı. Mevcut ithalatçıları da etkileyen yeni bildirinin devreye alınmasına üç haftadan kısa bir müddet kalırken, bilhassa Çin’den gelecek yüzlerce elektrikli araba aylarca hudutta bekleme riskiyle karşı karşıya.
EN ŞİDDETLİ İMTİHAN SERVİS
Çünkü, yeni tebliğte yer alan koşulların hepsi karşılanmazsa ‘izin belgesi’ alınamayacak ve elektrik arabalar gümrüklerden geçemeyecek. Mevcut ithalatçıların önünde çözülmesi gereken en büyük sorun 7 bölgede 20 servisin şahsen kurulması. Bu, ithalatçılar için kalan üç haftada bitirilmesi sıkıntı bir vazife. Zira MG markasını getiren Doğan Trend Otomotiv ve BYD markasını getiren ALJ Türkiye üzere büyük distribütörler dahil Türkiye’de kendisine ilişkin 20 servisi bulunan yapılanma neredeyse yok. Genelde servis ağları bayilik sistemi üzerinden genişletilirken, distribütörler müddetin geçiş periyodu çok kısa olduğunu belirtiyor.
‘YETİŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ’
Konuyla ilgili olarak, “Tebliğin planlandığı üzere uygulanması halinde, ithal elektrikli araçların hudutta birkaç ay beklemesi üzere bir risk var mı?” sorusunu yönelttiğim Doğan Trend Otomotiv CEO’su Kağan Dağtekin, “Evet bu türlü bir risk var lakin o noktaya gelmemek için gerekli önlemleri almaya ve yetiştirmeye çalışıyoruz” karşılığını verdi.
Kağan Dağtekin
Benzer bir açıklama BYD Türkiye Genel Müdürü İsmail Ergun tarafından da yapıldı. Ergun, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, şu sözleri kullandı: “Tebliğde yer alan 1 aylık geçiş sürecinin yetersiz olduğunu görüyoruz. Bu nedenle daha uzun bir geçiş mühleti tanımlanması yararlı olacaktır. Müddetin uzatılmaması durumunda ithalatı gerçekleşen araçların gümrükte aylarca bekletilmesi, ülke iktisadına de ziyan verecektir.”
İsmail Ergun
İŞTE ARANAN ŞARTLAR
– İthalat öncesinde üretici firmanın Türkiye’de yerleşik yetkili temsilci bulundurması gerekecek.
– İthalatı yapılacak her bir marka için Türkiye’de en az 40 çalışana sahip Türkçe davet merkezi hizmeti verilecek.
– Elektrikli araçların batarya sistemlerinin izlenmesi, denetimi ve kontrolünün yapılacağını dair yazılı taahhütname verilecek.
– Firmalar, elektrikli araçların satış sonrası montaj, bakım ve tamiri için 7 coğrafik bölgede “kendisine ait” en az 20 servis istasyonu kurmak zorunda olacak.
ÇİNLİLERİN PAZAR HİSSESİ % 6’YA ÇIKTI
– TÜRKİYE’nin en büyük ithalatçısı pozisyonunda bulunan Çin’den gelen binek arabaların sayısı Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) Ocak-Kasım 2023 datalarına nazaran 51 bin 38 adede ulaştı ve pazar hisseleri yüzde 6’ya yükseldi. Fakat, bu arabaların 35 bin adet üzere çok büyük bir kısmını Chery’nin getirdiği akaryakıtlı arabalar oluşturuyor. Çin’den ithal edilen elektrikli arabaların sayısı ise 15 bin adet civarında.
