Girişimci Sezgin Şener ticareti çocuk yaşlarda öğreniyor. Memleketi Giresun’da pazarcılık yapan, İstanbul’a taşınınca bir jilet firmasının distribütörlüğünü alan babası, Şener’i şimdi ilkokul öğrencisiyken çalışmaya teşvik ediyor. Şener, okul dışındaki tüm vakitleri çalışarak geçirdiğini, çocukluğunun depolarda geçtiğini söylüyor. Perakende, inşaat, turizm üzere birçok dallarda faaliyet gösteren aile şirketi Enkay Şirketler Kümesi adım adım büyürken, Şener’in mesleğindeki kırılma noktası muvaffakiyet değil, bir başarısızlık öyküsü oluyor.
Endüstri mühendisliği kısmından mezun olan Şener, farklı markaların Türkiye çapında distribütörlüğünü yaptıktan sonra, ‘Neden perakende kesimine girmiyoruz?’ diyerek yeni bir seyahate başlıyor. Kahvaltılık besin eserleri satan bir dükkân açıyor, işler süratle büyüyor ve kısa müddette 17 mağazaya ulaşılıyor. Lakin işletmelerin sağında solunda büyük zincir marketler açılmaya başlayınca tablo bilakis dönüyor. Aile toptancılığı çok yeterli bilse de bu marketlerle rekabet edemiyor ve tüm dükkânlar kepenk indiriyor.
İşte tam da bu noktada ‘küçük esnafı büyük zincirlere karşı koruyan bir sistem gerek’ fikri ile yola çıkan teşebbüsçü Şener, ToptanTR markasını kuruyor. Gelin markanın kuruluşunu, üretici ve esnafa sunduğu imkânları ve yeni periyot maksatlarını ToptanTR.com kurucu ve CEO’su Sezgin Şener’den dinleyelim.
İFLASLA BAŞLADI
“Büyük zincir marketler bizi yerle bir etti. 1.5 yıl içinde tüm mağazaları kapattık. Bir müddet işini yeterli yapan marketlere eser tedariki yaptık. Lakin gördük ki art sokaktaki küçük esnafa bu türlü ulaşamayız. ‘Daha fazla noktaya internet üzerinden ulaşabiliriz’ dedik ve 2018’de e-ticaret sitesi olarak faaliyete başladık” diyen Şener, esnafı direkt üreticiyle buluşturduklarını, aracıların oluşturduğu ek maliyetleri ortadan kaldırarak hem üreticiye hem esnafa katkı sunduklarını söyledi.
ARACILI SİSTEM BU TÜRLÜ İŞLİYOR
Peki üretici ve esnafın tek çatı altında buluşması neden kıymetli? Bu soruya sistemi anlatarak cevap veren Şener, aracılarla yaşanan süreci söyle özetledi: “Söz gelimi Rizeli bir çay üreticisi eserini Şırnak’a satmak istiyor. Ya istediği bölgede bir distribütörlük kuracak ya da birini bulacak. Distribütörlük kurmak önemli bir maliyet, bu nedenle bu işi yapanlarla muahedeyi seçecek. İşler yolunda gitti ve birini buldu, bu kişi yüzde 30 marjın altında eseri dağıtmaz. Ayrıyeten satarsam öderim der. Distribütör için art sokaklara, köylere ulaşmak çok maliyetli. Satış hacmi küçükse, tahsilat riski varsa o bölgelerden çekilirler. Yani kapsam daraltılır.
Distribütör alt kanala gitmek için eseri İstoç üzere toptancı merkezlerine verir. Perakendecinin gidip buradan alması gerekir lakin dükkânı kapatıp gidemez. Bu kez servisçi devreye girer ve teslimatı tamamlar. Yani en az üç aracı sürece dahil olur. Üreticinin perakendeciye 100 liraya satmak istediği eser, 150 liraya ulaşır.
AVANTAJLARI NELER
Zincir market bu noktada üreticiye ‘100 lira istiyorsun fakat 88 veririm’ der. Verdiği ödeme ile üretici büyümez, yalnızca hayatta kalır. Üstelik daha düşük fiyatlı bir üretici bulursa bir anda vazgeçer. Zincire güvenip yatırım yapan üretici batma noktasına gelebilir. Tüm bu sistem içinde eseri fırsat fiyatla alamayan küçük esnaf da zincir marketle rekabet edemez.”
ToptanTR.com’u ‘geleneksel kanalın yeni jenerasyon işletim sistemi’ olarak tanımlayan Sezgin Şener, üretici ve perakendeci için sağladıklarını avantajlarını şöyle anlattı: “Üreticiler için; dağılım maliyetlerini düşürüyor, aracıları ortadan kaldırıyor, fatura kestiği nokta sayısını artırıyor ve kapsanamayan noktalara gidiyoruz. Perakendeciler için; aracısız, kurulsuz, dükkânından çıkmadan, saniyeler içerisinde fiyatları denetim ettirip, rekabetçi şartlarda stoklarını yeniliyoruz. Ayrıyeten aracı olduğumuz, üzerimizden yapılan satışlarda rastgele bir tahsilat riski yok.”
YOĞUN TALEPLE SÜRATLİ BÜYÜDÜ
2020 yılında yaklaşık 2 bin perakendeciye hizmet verirken bugün 80 bin sayısına ulaştıklarını söyleyen Sezgin Şener, “Yıl sonunda 250 bin perakendeciye ulaşmayı hedefliyoruz. Üreticiye mağaza açma imkânı sunduğumuz pazaryeri uygulamamız ise hayli yeni. Bir ayda 2 binde fazla talep geldi. Test etabında olduğumuz için şu ana kadar 50 mağaza açıldı. Mart sonuna kadar 100 mağaza olacak. Uçsuz bucaksız bir alan, potansiyeli çok büyük. Çok farklı dallardan ve üreticilerden talepler var. Gayemiz 2024 yılında eserlerini tüm Türkiye’ye dağıtmak isteyen on binlerce üreticiye kapılarımızı açmak” sözlerini kullandı.
TÜM KESİMLERE ONLİNE MAĞAZA
Aracı sıkıntısının süratli tüketim eserleriyle hudutlu olmadığını görünce yeni bir atılım yaptıklarını söyleyen Şener “Mahallelerimizdeki manavdan nalbura, kırtasiyeden zücaciyeye kadar tüm esnafın aracı maliyetinden muzdarip olduğunu görünce, bu projeyi tüm esnafa uygun olarak nasıl kurgulayabiliriz fikri ile yola çıktık. Sonrasında tüm kesimlerden farklı üreticilerin direkt olarak kendisine mağaza açtırarak aracısız olarak esnafa ulaşabilmesini sağlayan ‘pazaryeri’ iş modelini gündemimize aldık. E-ticaret kanalımızda aslında biz de bir aracıydık ve kendimizi de ortadan çıkardık” dedi. Kasım 2023’te devreye giren pazaryeri hizmeti ile üreticilerin 81 vilayet ve 922 ilçede bakkaldan eczaneye, nalburdan, kırtasiyeye kadar tüm lokal esnaflara eser satabildiğini söyleyen Şener, “Mağaza açmak için hiçbir ödeme almıyoruz. Satıştan yüzde 5 komitemiz oluyor. Fakat yalnızca kargoda yaptığımız mutabakatlarla üreticiye bu sayıdan fazla kazandırıyoruz” diye konuştu.
