Periferik damar hastalığı, bacak damarlarında çoklukla damar sertliğine bağlı gelişen ve bacağı besleyen atardamarlarda tıkanma yapan bir hastalık olarak biliniyor.
Bacak damarları tıkandığında ise baldır kaslarında ağrı meydana geliyor. Bu ağrı caddelerde gezerken vitrin seyrederek yürümeye benzediği için hastalığa ‘vitrin hastalığı’ deniyor.
‘BACAK DAMAR TIKANIKLIĞU UZUV KAYBININ EN DEĞERLİ SEBEBİ’
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Aydın Yıldırım, “Tıbbi ismi ‘Ateroskleroz’ olan damar sertliği, bütün damarları tesirler. Kalp damarlarını tutarak kalp krizine, boyun damarlarını tutarak da felce neden olur. Sıklıkla atlanan tutulum bölgeleri perifer yani çevresel damarlar olarak isimlendirilen kol ve bacak damarlarıdır. Bilhassa bacak damar tutulumu daha sıktır ve kalp damarları tıkanan her beş şahıstan birinde bacak damarları tıkanır. Uzuv kaybının en değerli sebebi de bacak damar tıkanıklığıdır” dedi.
KALP VE ŞEKER HASTALIĞI OLANLAR DİKKAT!
En sık bulgunun belli bir aralık sonrası yürüme sonucu bacakta gelişen güçsüzlük hissi ve ağrı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yıldırım, “Bacakta soğukluk ve solukluk izlenebilir. İlerlemiş olgularda, ayaklarda ilaç tedavisine dirençli yaralar oluşmaya başlar. Kol damarları tutulumunda ise kolda güçsüzlük gelişir. Periferik arter hastalığı olan yaklaşık dört bireyden biri bu durumun ortak belirtilerini yaşamaktadır” dedi.
“Diyabet, kalp hastalığı, kronik böbrek hastalığı dışında ayaklarda şişme, kızarıklık, yürüme zahmeti ve güzelleşmesi yavaş olan yaralar varsa periferik arter hastalığından şüphelenmelisiniz” diyen Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Aydın Yıldırım, şu bilgilerin altını çizdi:
“Yürüme üzere fizikî aktivite ile başlayan ve dinlenmeden birkaç dakika sonra duran kas ağrınız yahut zayıflığınız varsa akciğer hipertansiyonunuz da olabilir. Lakin öteki belirtilerle karşılaşabilirsiniz yahut hiç belirti yaşamayabilirsiniz. Ayrıyeten periferik arter hastalığı teşhisi koyulan hastaların, kalbe ve beyne giden arterlerde plak birikimi olabileceğinin farkında olması gerekiyor. Zira bu durum felç yahut kalp krizi riskini ortaya çıkarıyor.”
NASIL BİR TEDAVİ FORMÜLÜ UYGULANIYOR?
“Şikâyetler ve yürüme arasına nazaran tedavi biçimi seçiliyor” diyen Prof. Dr. Aydın Yıldırım, “Öncelikli slogan ‘tütünü bırak, yürümeye başla’ olmalıdır” dedi. Prof. Dr. Yıldırım, şöyle devam etti:
— Teşhis konulmuş damarlar tam tıkalı olsa bile küçük kılcal damarlarla tıkalı olan bölgenin altına kan akışını sağlayan yan damarlar açılarak kan akımının devamı sağlanabilir. Hastalığın tedavisinde hasta ahengi ve ömür biçimi değişikliği son derece değerlidir.
— Damar sertliğine yönelik sağlıklı ömür biçimi ve ilaç tedavisi ile şikâyetler azalır. İlerlemiş olgularda anjiyografi ile balon ve stent tedavisi uygulanabilir. Son yıllarda stentleme çok mecburi kalmadıkça yapılmayıp bunun yerine ilaç kaplı balonlama ile uzun periyot muvaffakiyet sağlanıyor.
HASTALIK TEKRAR EDEBİLİR!
Prof. Dr. Aydın Yıldırım, “En gelişmiş tedavi seçenekleriyle harika bir tedavi yapılsa bile hastanın eski berbat alışkanlıklarına devamı durumunda ne yazık ki yüksek oranda hastalık nüksetmektedir. Bilhassa diz altı damar tıkanıklığında nüks riski çok yüksektir” sözlerini kullandı.
Fotoğraflar: iStock
