Gelecek yıl uygulanacak minimum fiyatın temmuz ayına nazaran yüzde 49 artışla 17 bin 2 lira olması, birçok kalemde sayıların değişmesine neden olacak. Zira minimum fiyat zincirin birinci halkası olarak kabul ediliyor ve buradaki değişim, birçok alanda tesirli oluyor. Bunların başında da işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneği geliyor.
EN YÜKSEĞİ 15 BİN 881 TL
Mevzuata nazaran işsizlik ödeneği son dört aylık ortalama fiyatın yüzde 40’ı oranında ödeniyor ve brüt taban fiyatın yüzde 80’ini aşamıyor. En düşük işsizlik ödeneği net 5 bin 325 TL’den 7bin 940 TL’ye, en yüksek işsizlik ödeneği ise 10 bin 650 TL’den 15 bin 881 TL’ye çıkacak. İşsizlik ödeneği almaya devam edenlerden, işsiz kaldığı tarih prestijiyle son 4 aylık ortalama brüt fiyatı 26 bin 825 liranın altında olanların işsizlik ödeneği değişmeyecek.
TAVAN 30 BİN LİRA
Kısa çalışma ödeneği de 12 aylık ortalama fiyatın yüzde 60’ı oranında ödeniyor. Ödenek fiyatı minimum fiyatın yüzde 150’sini aşamıyor. Buna nazaran, kısa çalışma ödeneğinde tavan 19 bin 968 TL’den 30 bin 3 TL’ye yükselecek.
DİĞER KALEMLER DE ARTACAK
İşletmelere staja giden lise ve üniversite öğrencileri net taban fiyatın yüzde 30’undan az olmamak üzere fiyat alıyor. Stajyer maaşları en az 3 bin 420 TL olarak uygulanıyor. Bu meblağ yeni gelen artırımla birlikte 5 bin 99 TL olacak.
Askerlik ve doğum borçlanması ile isteğe bağlı sigorta primi taban fiyatın yüzde 32’si oranında belirleniyor. Şu anda 143.08 TL olan prim meblağı yılbaşındaki artışla birlikte 213.18 TL’ye çıkacak.
Genel Sıhhat Sigortası Primleri 342.06 liradan 509.66 liraya yükselecek.
65 yaş aylığı, yeni taban fiyatın belirlenmesinin akabinde bin 313 liralık artışla 4 bin 747 liraya çıkacak.
Engel oranı yüzde 40-69 ortasında olanların maaşı 3 bin 912 lira, yüzde 70 ve üzeri olanların maaşı 5 bin 685 lira olacak.
İsteğe bağlı sigorta primi 4 bin 292 liradan 6 bin 395 liraya çıkacak.
İŞ DÜNYASI: BEKLENTİMİZİN ÜZERİNDE BİR RAKAM
Asgari fiyatın belirlenmesinin akabinde iş dünyası temsilcilerinden art geriye açıklamalar geldi. İş örgütleri temsilcileri ihracatta rekabet gücünün korunması, maliyet istikrarına dikkat çekerken, 17 bin 2 TL’lik fiyatın beklentilerinin üzerinde bir sayı olduğunu lisana getirdiler. İşte iş insanlarının yeni minimum fiyata dair görüşleri…
‘FEDAKARLIK YAPACAĞIZ’
TİM Başkanvekili ve Dokumacılık ve Hammaddeleri Bölüm Heyeti Lideri Fikret Kileci, 17 bin 2 lira net taban fiyatın, ülkeye ve millete iyi olmasını dileyerek şunları söyledi: “Bizim beklentilerimizin bir ölçü üzerinde bir sayı oldu. Daralan iktisatta insanların en kıymetli önceliği barınma ve beslenme, giyinmek değil. Öncelikler değişti. Değerli olan uzun vadede; işletmeleri, çalışanlarımızı, işleri canlı tutacak kaynakları bulmak. Devletimizin yaptıklarının yanında biz de üzerimize düşen fedakarlığı yapacağız. Minimum fiyat, tarihindeki en yüksek düzeylerden birisinde. Bizim artık yüksek hacimli üretim değil yüksek kaliteli eserler tarafına geçmemiz gerekiyor. Zira bizim artık o segmentte savaşma bahtımız yok.”
‘İHRACAT AMACINI TUTTURMAK ZOR’
EGE İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi de OVP’de hedeflenen enflasyona nazaran taban fiyat belirlenmesinin temel alındığını lisana getirdi. Eskinazi, “2024 yılı için yüzde 35 enflasyon hedeflenirken, artış yüzde 49 oldu. kurlarının hali de ortada. Taban fiyatın patrona maliyeti servis ve yemek dahil edildiğinde 1.000 doları buluyor. Bu minimum fiyat ve döviz kuruyla ihracat maksatları tutturulamaz” ikazında bulundu.
‘PERAKENDE FİYATLARINA YANSIYACAK’
BİRLEŞMİŞ Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel şu değerlendirmeyi yaptı: “Çalışanlarımız hiç elbet çok daha fazlasını hak ediyor. Bununla birlikte personellik organize perakende kesiminde en kıymetli maliyet kalemleri ortasında yer alıyor. Fiyatlardaki artışın önümüzdeki aylarda fiyatlara bir yansıması olacak. Daima belirttiğimiz üzere perakende kesimi olarak içinde hammadde, üretim, lojistik ve mağaza maliyetlerini barındıran bir zinciri yönetiyoruz. Bu zincirin halkalarındaki şeffaf olmayan ve denetim edilemeyen maliyet artışları maalesef eser fiyat artışı olarak bize geri dönecek.”
‘POZİFİT AYRIMCILIK BEKLİYORUZ’
TÜRKİYE Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Lideri Berke İçten, bölümün yüksek maliyetler nedeniyle fiyat tutturamadığını belirterek, “Şimdi bu değişim ile üretici fiyatları en az yüzde 25-30 civarında artış gösterecek. Bu da perakende fiyatlarına artırım olarak yansıyacak. Öte yandan, bilhassa emek ağır dallar için devletimizden müspet ayrımcılık beklentimiz vardı. Bu beklentimiz karşılanmadığı üzere minimum fiyat dayanağına de 200 lira üzere çok sonlu bir artış yapıldı. Sonuç beklediğimiz üzere olmasa da yeni minimum fiyatın iyi olmasını diliyorum” dedi.
‘ALIM GÜCÜ ARTMIYOR’
İSTANBUL Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) İdare Konseyi Lideri İnanç Karaca da çalışan ve patronun maksatlara bir grup halinde yürüdüğünün altını çizerek şu yorumu yaptı: “Çalışanlarımızın mağdur olmaması ve refah içinde yaşamaları hepimizin ortak dileği. Lakin, minimum ücretlinin alım gücü artışa karşın her geçen gün azalıyor. Yapılan taban fiyat artışının tesirlerini bilhassa emek ağır bölümler olan dokuma, hazır giysi, deri ve deri mamulleri bölümlerinde göreceğiz. Taban fiyatta tek seferlik artış yapılmasının ise patron açısından yıllık maliyetleri belirleme noktasında yararlı olacağı kanaatindeyim. Bölgesel bir minimum fiyat belirleneceği üzere, İstanbul ile başka kentlerde minimum fiyatın farklılaşması hususu da masaya yatırılabilir.”
‘BU ARTIŞ ELZEMDİ’
İSTANBUL Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) İdare Heyeti Lideri Rüstem Çetinkaya, alım gücü düşen çalışanların maaşlarında bir düzenleme yapılmasının elzem olduğunu vurguladı ve “Asgari fiyatta yapılan artışla birlikte çalışanlarımızın bir nebze olsun rahatlayacağını düşünüyoruz. Başka taraftan minimum fiyatın patron kesitinde oluşturduğu bir maliyet var. Bu noktada patron tarafında oluşan maliyet baskısının azalması ve rekabet gücümüzü kaybetmemek ismine devletimizden çok daha önemli boyutlarda takviye bekliyoruz” yorumunu yaptı.
‘VASIFLI İŞLERE YÖNELMELİYİZ’
TÜRK Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Lideri Yavuz Eroğlu ise minimum fiyatla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Asgari fiyatın her bölüme güzel olmasını diliyoruz. Enflasyonla gayret elbette çok değerli. Burada değerli olan iki husus var. Biri, Türkiye’de firmaların katma bedelli iş yapmalarını sağlarsak bu işlerde çalışanlara ödenecek fiyatlar de minimum fiyatın çok daha üzerinde olacaktır. İkinci olarak da çalışanların vasfını yükseltmek gerekiyor. Bunu yaptığımız vakit herkesin taban fiyatlı olduğu bir mevzuyu konuşmamış olacağımıza inanıyoruz.”
