KARADENİZ’DE 710 milyar metreküp doğalgaz, Gabar’da milyonlarca varil petrol keşfi yapıldı. Yerin altında ise piyasa kıymeti 350 milyar olduğu belirtilen toplam 679 milyar metreküp kaya gazını çıkarmak için de çalışmalar hızlandırıldı. Bahisle ilgili gelişmeleri 4T Platformu Lideri ve yenilenebilir güç uzmanı Ali İstek Öner anlattı. Türkiye’nin son yıllarda alternatif güç kaynaklarını devreye alarak güç üretimini çeşitlendirdiğini belirten Öner, “Türkiye 4-5 bin metre derinlikte bulunan kaya gazını çıkarabilecek kabiliyette” dedi.
İKİ KUYUDA SONDAJ YAPILACAK
Diyarbakır’da özel bir şirket tarafından birinci sefer 10 yıl evvel kaya gazı sondajı yapıldığını hatırlatan Öner, şimdiye kadar Türkiye Petrolleri Anonim İştiraki (TPAO) tarafından Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde beş, Trakya Bölgesi’nde ise 10 kuyuda çalışmalar yürütüldüğünü tabir etti. Öner’in verdiği bilgilere nazaran Trakya’da altı kaya gazı kuyusu üretime alınırken, TPAO en son üç sene evvel Diyarbakır’da bir kaya gazı sondaj kuyusu açtı. Yürütülen yeni çalışmalarla birlikte önümüzdeki devirde kaya gazının iktisada kazandırılmasının planlandığı belirtiliyor.
Cumhurbaşkanlığı Programı’na nazaran, Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı 2024 yılında iki kuyuda kaya gazı sondaj faaliyeti yürütecek. Siyaset, İktisat ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın (SETA) daha evvel hazırladığı Kaya Gazının Global Güç Piyasalarındaki Yeri ve Türkiye’deki Geleceği Raporu’na nazaran Trakya ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ağır kaya gazı bulunuyor.
Bu iki bölgede teknik olarak çıkarılabilir yaklaşık 679 milyar metreküp kaya gazı ve 4.7 milyar varil kaya petrolü bulunuyor. Kelam konusu kaya gazı yıllık yaklaşık 50 milyar metreküp gaz tüketen Türkiye’nin 14 yıllık gazının kayalardan karşılanabileceği manasına geliyor.
4-5 BİN METRE DERİNLİKTEN ÇIKARILIYOR
4T Platformu (Temiz Etraf, Güç, Tarım, Beslenme Platformu) Lideri ve Yenilenebilir Güç Uzmanı Ali İstek Öner kaya gaz hakkında şu bilgiyi verdi: “Petrol ve doğalgaz, oluştuğu ana kayadan ayrılarak farklı kayaçlar içerisine yerleşirken, bu yer değişimi sırasında petrol yahut doğalgazın bir kısmı ana kayada kalıyor. İşte ana kayayı terk etmeyen ve kayacın gözeneklerinde kalan doğalgazdan oluşan gaza kaya gazı deniliyor. Bu gaz kayaç denilen formasyonların içinde sıkışmış olan doğalgazın hidrolik çatlatma ismi verilen süreçle kaya katmanlarının içinde kırılmalar üretilerek açığa çıkması ile sağlanıyor. Bu çatlatmalarda su basıncı kullanılıyor. Kaya gazı, 4-5 bin metre derinlikteki kaya katmanlarının ortasına sıkışmış gaz manasına gelirken, Türkiye bugün sahip olduğu teknolojik donanımla bu gazı çıkarabilecek kabiliyette bir ülke. Gazın açığa çıkması için istenilen derinliğe inildikten sonra kaya katmanları içinde yatay kırılmalar yapılarak, yüzeye katkı unsurlu basınçlı su enjekte edilerek, bu gaz çıkarılabiliyor.”
YÜZDE 50 MALİYETLİ
Öner, Türkiye’nin son yıllarda alternatif güç kaynaklarını devreye alarak güç üretimini çeşitlendirdiğini belirterek, “Kaya gazı sondajı, klasik petrol ve doğalgaz aramaya nazaran daha kolay lakin yüzde 50 daha maliyetli. Türkiye üzere her yıl 100 milyar dolarını güç muhtaçlığı için yurtdışına veren bir ülke için bu yatırımlar hem mecburilik hem de yerlileşme için olmazsa olmazdır” diye konuştu.
