ABD’nin New Hampshire eyaletinin Hinsdale kasabasında yaşayanlar için Geoffrey Holt tanıdık bir simaydı.
Gününün kıymetli bir kısmını parlak turuncu çim biçme makinesinin üstüne oturup geleni geçeni izlemekle geçirirdi Holt. Bazen ona el sallarlardı. Holt da bazen tıpkı halde karşılık verirdi. Fakat bunun dışında dikkat çekmeyen bir adamdı. Tanıyanların dediğine nazaran, dikkat çekmemek kendi tercihiydi.
Utangaç ve sessiz bir adamdı. Günlerini kendi prefabrik meskeninin de durduğu parkta geçirmekten mutluydu. Mütevazı hatta kıt kanaat denebilecek bir ömür sürüyordu. O kadar ki neredeyse herkesin birbirini tanıdığı 4.000 nüfuslu Hinsdale’de bile fark edilmemeyi başarabiliyordu.
Ancak bu adamın çok büyük bir sırrı vardı. Ve bu sırrı ölene kadar saklamayı başardı.
“ASLA VARSAYIM EDEMEYECEĞİNİZ O KİŞİ”
Holt geçtiğimiz Haziran ayında 82 yaşında hayatını kaybetti. Ölümünün akabinde Holt’un 3,8 milyon dolarlık bir servetin sahibi olduğu, üstelik tüm varlığını Hinsdale kasabasına bıraktığı ortaya çıktı.
Eylül ayında vasiyetnamenin açıklanması, Hinsdale halkında büyük bir şok tesiri yarattı. Fakat romanlarda ya da sinemalarda yaşanabilecek bir olay gerçek olmuştu. Kasabanın en silik sakini tıpkı vakitte en varlıklı hayırseveriydi.
Hinsdale’in mahallî yöneticisi Kathryn Lynch, The Washington Post’a yaptığı açıklamada, “Aklıma çabucak o meşhur öyküler geldi: Yan meskende yaşayan milyoner; asla ancak asla varsayım edemeyeceğiniz o kişi…” diye konuştu.
The New York Times’a da konuşan Lynch, “119 numaralı karayolunun kenarında oturup trafiği izlerdi. Beşerler kim olduğunu bilmezdi. Yani şahsen ben ismini bile bilmiyordum” dedi.
“Smokey” olarak da tanınan Edwin Smith
YAŞADIĞI KASABAYA SONRADAN YERLEŞMİŞTİ
Yakın arkadaşı Edwin Smith’in aktardığına nazaran, Holt, Indianapolis’te doğmuş ve Massachussetts’in Springfield kentinde büyümüştü. Milletlerarası Amerikan Koleji’nden mezundu. Babası Lee Holt da burada İngilizce profesörüydü.
Holt bir müddet Donanma’da vazife yapmış, 1960’lı yıllarda Hinsdale’e taşınmıştı. Önce toplumsal bilimler ve direksiyon öğretmeni olarak çalışmış akabinde bir tahıl değirmeni işletmişti. Emekli olduktan sonra ise prefabrik konutların olduğu parka yerleşmişti. Tıpkı vakitte parkın sahibi de olan Smith, Holt’un burada tamir, bakım ve bahçıvanlık işlerinden sorumlu olduğunu belirtti.
Birbirlerini 70’li yıllardan bu yana tanıdıklarını fakat Holt parka taşındıktan sonra kapı önünde yaptıkları ayaküstü sohbetler sayesinde yavaş yavaş arkadaş olduklarını belirten Smith, “Holt utangaç bir adamdı, insanlara ısınması vakit alırdı” dedi.
MİNYATÜR TREN MERAKLISIYDI
Smith vakit içinde değerli bir şeyi keşfetmişti: Holt’un içine kapanık tutumunun gerisinde kalıp dökümden üretilmiş arabalara ve minyatür trenlere tutkulu bir hobi meraklısı yatıyordu. Bilhassa araba tarihi konusunda çok bilgiliydi. Hem konutunda hem de yakınlardaki atölyesinde gitgide büyüyen bir model tren ve araba koleksiyonu vardı.
Doğma büyüme Hinsdale’li olan 78 yaşındaki Smith, “Bununla çok gurur duyardı. ‘Bu otomobil kaç yılından?’ diye sorduğunuzda size yılını ve neden o halde üretildiğini uzun uzun anlatırdı” dedi.
Hinsdale’de yaşayanların büyük bir kısmı, Holt’un bu yanından habersizdi. Çünkü yaşlı adam vaktinin kıymetli bir kısmını gözden uzakta yaşıyordu. Smith’in dediğine nazaran, koleksiyonları haricinde çok mütevazı bir hayatı vardı. Yaşı ilerledikçe sıhhat sıkıntıları nedeniyle daha az hareket edebilir hale gelmiş, bir arada yaşadığı sevgilisinin 2017’deki vefatı de içine yeterlice kapanmasında tesirli olmuştu.
HAYAT İDEOLOJİSİNİ KIZ KARDEŞİ AÇIKLADI
Zamanının kıymetli bir kısmını meskeninde model arabaları üzerinde çalışarak ya da motorlu çim biçme makinesiyle parktaki ağaçların ortasında dolaşarak geçirmekten mutluydu.
Yolun ya da parkın sonunu oluşturan derenin kıyısında oturup etrafını izlemekten keyif alıyor, neredeyse daima tıpkı eski kıyafetleri giyiyordu. Eski bir arabası vardı lakin neredeyse hiç kullanmıyor, yakınlardaki büyük markete bile çim biçme makinesiyle gidiyordu.
Holt’un California’da yaşayan kız kardeşi Alison Holt da The Washington Post’a yaptığı açıklamada, ağabeyinin çocukluğundan itibaren daima alçak istekli ve sessiz bir kişi olduğunu söyledi ve ekledi:
“Bana hayat ideolojisinin, ‘Kimsenin seni fark etmemesini sağla’ olduğunu söylemişti. Öne çıkma, hiçbir şey yapma, böylelikle kimse seni eleştiremez…”
Holt’un yaşadığı prefabrik ev
ÇOK VARLIKLI OLDUĞUNU YALNIZCA BİRKAÇ KİŞİ BİLİYORDU
Holt’un istese bir anda hayatını değiştirebilecek kadar varlıklı olduğunu çok az kişi biliyordu. Onlardan biri Smith’ti. Holt, 2000 yılı civarında Smith’e mesleğinin başlarında yaptığı kimi yatırımların çok âlâ gelir getirdiğini söylemişti.
Bu açıklama Smith’i hazırlıksız yakalasa da fazla şaşırtmamıştı. Çünkü Holt tertipli olarak The Wall Street Journal, The New York Times ve Forbes okuyordu. Hasebiyle akıllı yatırımlar yapmış olması çok makuldü.
Smith’in dediğine nazaran Holt’un servetinin temelini 80’lerde işlettiği tahıl değirmeni oluşturuyordu. Brattleboro’da bulunan değirmenin satışından elde ettiği parayı çeşitli fonlara yatıran Holt, vergilerini ödemek dışında yatırım hesaplarından para çekmiyordu.
Tuhaf bir ömür şekliydi fakat Holt’un kolay alışkanlıklarının sağladığı memnunluğu gören Smith arkadaşına hak veriyordu. Smith bu durumu, “Kendi dünyasını seviyordu, kendi hayatının yönetimini elinde tutmaktan hoşlanıyordu. Küçük bir hayatı olduğundan bunu yapabiliyordu” kelamlarıyla açıkladı ve ekledi: “İnsan nitekim parası olup olmadığından emin olamıyordu zira hiçbir vakit hiçbir hususta övünmezdi. Geoffrey yatırım hesabının 7 basamaklı sayılara ulaştığını öğrendiğinde hiç değişmemişti.”
Holt’un üniversite diploması
“BURASI ONUN EVİYDİ”
60’lı yıllarda kısa süren bir evlilik yapan Holt’un çocuğu yoktu. Kız kardeşi de paraya gereksinimi olmadığından mirasını kendisine bırakmasını istememişti. Geniş ailesiyle de çok fazla görüşmeyen Holt’un kardeşiyle konuştuktan sonra parasını Hinsdale’e bırakma kararı aldığını belirten Smith, “Başka ne yapabilirsiniz? Burası onun eviydi” sözlerini kullandı.
Bu karar, Holt’un nadiren sergilediği bir yanını daha ortaya koyuyordu: Çok nazik ve yardımsever bir insandı Holt. Örneğin, Smith’in dediğine nazaran, parkın bahçıvanı olduğundan, komşularının çimlerini biçer, bahçelerindeki ziyanlı otları temizlerdi. Kasabaya yaptığı yardımın zamanlamasını da kendisini ön plana çıkarmayacak biçimde ayarlamıştı.
Eylül 2021’de felç geçiren Holt, 2022’de de sıhhatinin güzelce berbatlaşması üzerine bir bakım meskenine taşındı ve Haziran ayında burada hayatını kaybetti. Vefatından sonra Smith, Holt’un vasisi ilan edildi. Avukatların tavsiyesi üzerine bir mühlet bekleyen Smith, nihayet Eylül ayında 3,8 milyon doları New Hampshire Yardım Vakfı’na aktardı.
Holt vaktinin birçoklarını Ash Swamp Deresi’nin kıyısında geçiriyordu
20 YILDAN FAZLA VAKİT EVVEL KARAR VERMİŞ
Aslında Holt’un mirasının buraya aktarılacağı 2001 yılında muhakkak olmuştu. Smith, Holt’a bir avukatla görüşüp parayı Hinsdale halkının hatırlayacağı bir şeye yatırmasını tavsiye etmişti. Bunun üzerine vakıfla temasa geçen Holt, yetkililere niyetini ve paranın nasıl harcanacağına taleplerini bildirmişti.
Vakfın yöneticilerinden Melinda Mosier, The New York Times’a, “Hayattayken varlıklarını vefatlarından sonra kullanılmak üzere fonlara aktaran bağışçılarımız var. Geoffrey Holt’unki üzere öyküler, toplumumuzun kalbini ve ruhunu oluşturuyor” dedi.
Mosier şöyle devam etti: “Holt’un eşsiz olan yanı bağışını bâtın tutmasıydı. Çok mütevazı bir insandı. Dikkat çekmek ya da tanınmak değil, yalnızca bağış yapıp kasabamızı daha yeterli bir yer haline getirmek istiyordu.”
“PİYANGO ÇIKMIŞ GİBİ”
Smith’ten gerçekleri öğrendiğinde çok şaşırdığını söyleyen Lynch, “Piyango çıkmış üzere hissediyorsunuz. Hinsdale’da bu türlü şeyler hiç olmaz” dedi.
Hinsdale sakinleri de 3,8 milyon dolarlık bağışı ve bağışçıyı duyunca şaşkınlığa uğradı. Kasaba encümeni lideri Steven Diorio, yoldan geçerken el salladığı kişinin bir multimilyoner olduğunu öğrendiğinde ağzının açık kaldığını belirterek, “Bu, küçük kasabamız için inanılmaz olağanüstü bir armağan. Nereden bakarsanız bakın güçlü bir kasaba değiliz ve bu para çok büyük bir fark yaratacak” diye konuştu.
Lynch ve Diorio, halihazırda kasabanın yöneticilerinin paranın nereye harcanacağına karar vermeye çalıştığını belirtti. Holt’un vasiyetinde paranın kasabadaki eğitim, dinlenme sıhhat ve kültür teşebbüslerine harcanması öngörülüyordu. Lynch, “Parayla kasabanın meydanındaki saati tamir ettirebilir ya da belediye binasını boyatabiliriz. Fakat tıpkı Holt üzere biz de bu parayı tavırlı bir biçimde harcayacağız” diye konuştu.
Hinsdale
“UTANIRDI LAKİN KEYİFLİ DA OLURDU”
Smith ise oyların hala elle sayıldığı kasabaya her seçimde kesinlikle sandığa giden Holt anısına bir oy sayma makinesi alınması teklifini getirdi.
Smith, “Geoff oy kullanma konusunda çok hassastı. Bu makine kasabaya yararlı olabilir. Masraflarının seçmenin cebinden çıkması konusunda tereddütlüyüm ancak Geoff’in mirası buna harcanabilir. Böylelikle Geoff’in yapılacaklar listesinden bir unsur silinmiş olur” dedi. Diorio, kasabadaki bir yere Holt’un isminin verilmesini değerlendirdiklerini de söyledi.
Yetkililer karar vermeye çalışadursun, Holt’un öyküsü Hinsdale hudutlarını çoktan aştı. İlk olarak Ekim ayında The Brattleboro Reformer gazetesinin gündeme taşıdığı bağış, The Associated Press ajansının geçtiğimiz hafta içindeki haberi sayesinde tüm ABD’de ve birçok yabancı yayında yer buldu.
Peki hala hayatta olsaydı Holt bu haberlere ne sıkıntısı? O sorunun yanıtını da Smith verdi: “Bence utanırdı ancak beşerler yaptığı şeyi takdir ettiği için memnun da olurdu.”
