BU yıl zeytinyağında yok yılı olunca dünya çapında fiyatlar yükselişe geçti. Üretim gücü yüksek İspanya ve İtalya’da market raflarına zeytinyağları daha evvel alışık olunmayan fiyat etiketleriyle çıktı. Avrupa’da zeytinyağı hırsızlıkları arttı. Birtakım marketlerde zeytinyağına kilit takıldı. Türkiye de iç pazardaki dengeyi korumak için dökme yağ ihracatına kısıtlama getirdi. Tariş de geçen dönem 81 lira olan fiyatı yeni dönem için 295 lira olarak belirledi. Pekala zeytinyağında şu an gerçek fiyat ne olmalı?
‘TÜKETİCİ KANDIRILIYOR’
Hürriyet’e konuşan Aydın Ticaret Borsası Lideri Fevzi Çondur, “Tariş’in alım fiyatına nazaran şu an üreticiden 295 liraya alınan yağın market satış fiyatının 320 lira olması gerekiyor. Bunun çok altındaki fiyat etiketleri kuşkulu. Litresi ortalama 300 lira düzeyinde olması gereken zeytinyağının 5 litresi 500 liraya satılıyorsa bu dolandırıcılıktır. Alınan zeytinyağı değil, tersine içerisine çeşitli kimyasallar katılmış eserler. Bu bireyler kabahat işliyor, tüketiciler de tahşiş eser alıyor” dedi.
ARTIŞ YAŞANACAK MI?
Akhisar Ticaret Borsası Lideri Alper Alhat da Hürriyet’e yaptığı değerlendirmede,“Zeytinyağı fiyatları konusundaki açıklamaları temkinli izlemek gerekiyor. Piyasadaki gerçekleşmeler son günlerde gündem olan fiyatları yükseltmeye yönelik olduğunu düşündüğümüz sayılarla pek uyuşmuyor. Üretici ve tüketici ortasındaki dengeyi muhafazamız lazım. Hakikat fiyatlama kaide. Raf fiyatlarında çok yükselmenin kesime ziyan vermesinden telaşlıyız. Bilhassa hasat periyodunda fiyatların daha da yükseleceğini söylemek yanlış. Yurtdışı fiyatları son günlerde geriliyor. Zeytin rekoltesindedaralma var ancak tüketim de geçen dönemde yaşanan çok fiyat artışı nedeniyle düşüyor. Fiyatlar artınca beşerler tüketimi azaltıyor ya da öteki bitkisel yağlara yöneliyor. Şu an zeytinyağı ticareti ortalama 220 lira düzeyinde. Markette de elindeki stoğa ve kar marjlarına nazaran 200 ile 300 lira ortasında raf fiyatları kelam konusu” dedi.
‘PROBLEM OLMAZ’
Alhat, “Biz önümüzdeki süreçte zeytinyağında bir sorun yaşanacağını düşünmüyoruz. Evet bu yıl rekoltemiz düşük lakin geçen yıldan devreden bir stok ile birlikte bu yılın meselesiz atlatılacağını düşünüyoruz. Tariş’in alım listesindeki en üst seviye yağ fiyatına odaklanılıyor lakin o fiyattan ne kadar alacak? Bu da kıymetli bir nokta. Fiyatların 600 liraya yükseleceği halindeki söylentilere çok prestij edilmemesi gerekiyor” sözlerini kullandı.
İSPANYA’DA KİLİTLİ ÖNLEM
DÜNYANIN en büyük zeytinyağı üreticisi pozisyonundaki İspanya’da eserin litresi 15 ’ya kadar yükseldi. Reuters’ın aktardığına nazaran kimi marketler de zeytinyağlarına güvenlik gayesiyle kilit vurmaya başladı. Lokal market yöneticileri de son periyotta artan hırsızlık teşebbüsleri nedeniyle çok sayıda çalışanın sorun yaşadğını bildirdi.
ARTAN ETİKETTE REKOLTE ETKİSİ
KÜRESEL zeytin rekoltesindeki daralmanın fiyatlar üzerindeki en değerli baskı olduğunu anlatan Aydın Ticaret Borsası Lideri Fevzi Çondur, “Geçen yıl İspanya’da 1.6 milyon ton olan rekolte bu yıl 600 bin tona düştü. Tekrar İtalya’da 500 bin tondan 100 bin tonun altına indi. Türkiye’de geçen yıl 400 bin tondu 150 ton bekleniyor. Yani zeytinde üretiminde yok yılı” dedi.
Sızma zeytinyağının fiyatının 300 lira düzeylerinde olması gerektiğini anlatan Fevzi Çondur, “Bazı sahteciler yağın içeriği ile oynayıp fiyatı düşürdüklerini tez ediyor. Bunlar mutlaka dolandırıcı. Sızma dediğimiz yağlar asit oranı en düşük ve en kaliteli yağlardır. Rafine edilmiş yani kimyasal süreç görmüş zeytinyağı için ise 250 liraya, riviera zeytinyağlarında ise 290 liraya kadar çıkabilir şu anda. Lakin sızma zeytinyağının kaliteli ve sofralık, rafine edilmiş yağların daha kalitesiz ve yüksek asit oranına sahip olduğunu, riviera zeytinyaplarının ise sızma zeytinyağı ve rafine zeytinyağlarının karışımı ile elde edildiğini unutmamak gerekir” değerlendirmesinde bulundu.
